Spis treści
W dzisiejszych czasach, gdzie każdy z nas jest wyposażony w smartfona z funkcją nagrywania, temat legalności nagrywania rozmów staje się coraz bardziej aktualny. Ale czy wiesz, kiedy możesz nagrywać rozmowę bez naruszenia prawa? Czy wiesz, jakie konsekwencje karne grożą za nagrywanie rozmów bez zgody? Zapraszam do lektury tego artykułu, gdzie wyjaśnimy wszelkie wątpliwości na ten temat.
Czy nagrywanie rozmów jest zawsze legalne?
Nagrywanie rozmów to temat otoczony wieloma mitami. Warto zacząć od podstaw: w polskim prawie istnieje możliwość legalnego nagrywania rozmów, ale pod pewnymi warunkami. Pierwszym z nich jest zgoda rozmówcy. Bez niej, ponosimy ryzyko. Nagrywanie bez wiedzy i zgody osób zainteresowanych może być dozwolone, ale tylko w wyjątkowych sytuacjach, na przykład kiedy sami jesteśmy uczestnikiem rozmowy i nagrywamy dla celów osobistych.
Kiedy nagrywanie bez wiedzy i zgody jest dowodem w Sądzie?
Nagrywanie rozmów przez osobę, w tym nagrywanie rozmów telefonicznych, bez zgody na nagrywanie budzi kontrowersje, zwłaszcza gdy takie nagranie ma być wykorzystane jako dowód w postępowaniu sądowym. Prawo nie jest do końca jednoznaczne w tej kwestii. Choć nagranie może stanowić dowód w Sądzie, jego wiarygodność i zgodność z prawem będzie oceniana przez Sąd indywidualnie w zależności od okoliczności.
Art. 267 KK — co mówi polskie prawo?
Prawo karne jasno określa, w jakich okolicznościach nagrywanie bez zgody rozmówcy jest karalne. Zgodnie z art. 267 Kodeksu karnego:
§ 1.Kto bez uprawnienia uzyskuje dostęp do informacji dla niego nieprzeznaczonej, otwierając zamknięte pismo, podłączając się do sieci telekomunikacyjnej lub przełamując albo omijając elektroniczne, magnetyczne, informatyczne lub inne szczególne jej zabezpieczenie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§ 2.Tej samej karze podlega, kto bez uprawnienia uzyskuje dostęp do całości lub części systemu informatycznego.
§ 3.Tej samej karze podlega, kto w celu uzyskania informacji, do której nie jest uprawniony, zakłada lub posługuje się urządzeniem podsłuchowym, wizualnym albo innym urządzeniem lub oprogramowaniem.
§ 4.Tej samej karze podlega, kto informację uzyskaną w sposób określony w § 1-3 ujawnia innej osobie.
§ 5.Ściganie przestępstwa określonego w § 1-4 następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Nagrywanie rozmów a ochrona danych osobowych
W kontekście RODO i ochrony danych osobowych, utrwalanie rozmów nabiera dodatkowego znaczenia. Osoba nagrywająca musi pamiętać o prawach innych osób i o tym, że nagranie bez zgody może naruszać ich prywatność.
Jeśli nagranie danej rozmowy wykonywane jest na potrzeby działalności gospodarczej, rozmówcy podlegają przepisom dotyczącym ochrony danych osobowych. Wtedy bezwzględnie należy poinformować rozmówcę o rejestrowaniu rozmowy, a także o tym, kto jest administratorem danych. Oprócz tego trzeba uzyskać zgodę na nagranie, a naruszenie tych regulacji może skutkować karą grzywny wynoszącą aż do 4% przychodów.
Jakie grożą konsekwencje za niezgodne z prawem nagrywanie?
Bezprawne nagrywanie rozmów może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych, włącznie z odpowiedzialnością karną. Sprawca przestępstwa może podlegać grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Konsekwencje naruszenia obowiązujących przepisów prawa w ww. zakresie mogą również obejmować odpowiedzialność cywilnoprawną np. z tytułu naruszenia dóbr osobistych, w tym prawa do prywatności.
Nagrywanie w sprawach rozwodowych
Często pojawiają się pytania o nagrywanie rozmów bez wiedzy rozmówcy do celów sprawy rozwodowej. Czy takie nagranie jest dozwolone? Odpowiedź nie jest prosta i zależy od wielu czynników, w tym od celu, dla którego nagranie jest wykorzystywane.
Ciekawe orzeczenie wydał Sąd Rejonowy w Szczecinie w dniu 07 czerwca 2016 roku w sprawie o sygn. akt IV K 682/14, gdzie Sąd stwierdził, że „Czyn oskarżonej polegający na nagrywaniu pokrzywdzonego w użytkowanym przez niego samochodzie oraz w mieszkaniu przy pomocy urządzania podsłuchowego – bo taki charakter należało przypisać dyktafonowi, którym posłużyła się oskarżona, w sytuacji gdy w sposób niejawny, ukrywając go w tych miejscach dokonywała nagrań w celu podsłuchania rozmów pokrzywdzonego — wyczerpał znamiona czynu zabronionego z art. 267 § 3 KK. Tak więc oskarżona działała w celu objęcia swoją wiedzą informacji, do których nie była uprawniona i posłużyła się przy tym urządzeniem nagrywającym – dyktafonem, w ten sposób, że pozostawiała go bez wiedzy pokrzywdzonego w takim miejscu (samochód i mieszkanie), aby można było nagrywać prowadzone przez niego rozmowy, którymi objęte były informacje nieprzeznaczone dla niej”.
W kontekście możliwości wykorzystania w postępowaniu dowodu z podsłuchu wypowiedział się Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie o sygn. akt III K 265/15, gdzie Sąd wskazał, że „Utrwalenie przebiegu rozmowy osób trzecich dokonane przez osobę prywatną stanowi co do zasady dowód dopuszczalny w postępowaniu sądowym, niemniej okoliczność ta sama przez się nie kreuje uprawnienia do podsłuchu i nie wyłącza odpowiedzialności karnej sprawcy takiego czynu na podstawie art. 267 § 3 KK”.
Rola kancelarii prawnych w sporach o nagrania
Kancelarie prawne świadczą usługi w sporach dotyczących nagrań rozmów. Pomoc prawna obejmuje zrozumienie przepisów prawa, doradztwo w kwestii legalności nagrań i tego, które z nich mogą stanowić dowód w sprawie oraz reprezentację Klienta w Sądzie.
Podsumowanie
Podsumowując, nagrywanie rozmów to temat, który wymaga świadomego podejścia i znajomości prawa. Niezależnie od celu, z jakim nagrywamy, powinniśmy pamiętać o konsekwencjach prawnych i moralnych naszych działań.